Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένας πόλεμος... όχι πολύ παλιά, τον έζησαν οι παππούδες μας, όχι πολύ μακριά, συνέβηκε στα χωριά και στην πόλη μας

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΗΤΑΝ ΕΝΑΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

ΆΞΙΟΝ ΕΣΤΙ

ΠΟΙΗΣΗ: ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

ΑΦΗΓΗΣΗ: ΜΑΝΟΣ ΚΑΤΡΑΚΗΣ

... Νύχτα πάνω στη νύχτα βαδίζαμε ασταμάτητα, ένας πίσω απ' τον 

άλλο, ίδια τυφλοί. Με κόπο ξεκολλώντας το ποδάρι από τη λάσπη, 

όπου, φορές, εκαταβούλιαζε ίσαμε το γόνατο. Επειδή το πιο συχνά 

ψιχάλιζε στους δρόμους έξω, καθώς μες στην ψυχή μας. Και τις λίγες 

φορές όπου κάναμε στάση να ξεκουραστούμε, μήτε που αλλάζαμε 

κουβέντα, μονάχα σοβαροί και αμίλητοι, φέγγοντας μ' ένα μικρό δα- 

δί, μία μία εμοιραζόμασταν τη σταφίδα. Ή φορές πάλι, αν ήταν βολε- 

το, λύναμε βιαστικά τα ρούχα και ξυνόμασταν με λύσσα ώρες πολ- 

λές, όσο να τρέξουν τα αίματα. Τι μας είχε ανέβει η ψείρα ως το λαι- 

μό, κι ήταν αυτό πιο κι απ' την κούραση ανυπόφερτο. Τέλος, κάποτε 

ακουγότανε στα σκοτεινά η σφυρίχτρα, σημάδι ότι κινούσαμε, και 

πάλι σαν τα ζα τραβούσαμε μπροστά να κερδίσουμε δρόμο, πριχού 

ξημερώσει και μας βάλουνε στόχο τ' αεροπλάνα. Επειδή ο Θεός δεν 

κάτεχε από στόχους ή τέτοια, κι όπως το 'χε συνήθειο του, στην ίδια 

πάντοτε ώρα ξημέρωνε το φως...

"Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου" (1971) της Άλκης Ζέη

Ο Πέτρος, ένα μικρό κι ευαίσθητο αγόρι, ζει με την οικογένειά του στην Αθήνα την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Ο θείος Άγγελος φεύγει για το μέτωπο, ενώ όσοι μένουν στην Αθήνα περνούν τις δύσκολες μέρες της γερμανικής Κατοχής. Ο αγώνας για την εξασφάλιση της τροφής και την επιβίωση είναι δύσκολος. Ο Πέτρος μαζί με τους φίλους του, τα παιδιά της γειτονιάς και με αρχηγό το Σωτήρη προσπαθούν να βοηθήσουν την πατρίδα με κίνδυνο της ζωής τους. Η ελευθερία δεν θα αργήσει νάρθει, αλλά κάποιοι θα λείπουν από τις χαρές της νίκης . . . 

Εκείνο λοιπόν τον καιρό, όπως σε κάθε δύσκολο καιρό, ήταν πολλοί εκείνοι που βγήκαν απ’ το πετσί τους. Άνθρωποι που δεν τους έπιανε το μάτι σου, παίρναν το βουνό μ’ ένα ντουφέκι στο χέρι. Με το τίποτα, ο Γιάννης, ο Τάσος, ο Μανόλης, η Λένω, η Δέσπω, αυτή η σιωπηλή στρατιά, αυτοί οι ωραίοι δικοί μας, σπρώχναν για καλά τον καιρό προς την ελευθερία και την ειρήνη.Για ελευθερία και ειρήνη, τη δική μας ελευθερία και ειρήνη....